Wprowadzenie ustawy o ochronie sygnalistów niesie za sobą szereg obowiązków dla pracodawców. Nieprzestrzeganie tych przepisów może skutkować poważnymi sankcjami. Poniżej przedstawiam szczegółowe informacje na temat kar oraz przykłady z życia.
Kary Finansowe
Pracodawcy, którzy nie wdrożą wymaganych procedur zgłaszania naruszeń, mogą zostać ukarani grzywną. Wysokość kar finansowych może sięgać nawet do kilkuset tysięcy złotych. To zależy od charakteru naruszenia i wielkości przedsiębiorstwa.
W 2020 roku w Stanach Zjednoczonych firma Wells Fargo została ukarana grzywną w wysokości 3 miliardów dolarów za liczne naruszenia. W tym przypadku chodziło również o represje wobec sygnalistów, którzy zgłaszali fałszywe konta i inne oszustwa. Grzywna ta pokazuje, jak poważne mogą być konsekwencje finansowe dla firm, które nie przestrzegają przepisów dotyczących ochrony sygnalistów.
Innym przykładem może być przypadek z Niemiec. W 2021 roku duża firma farmaceutyczna została ukarana za brak odpowiednich rejestrów zgłoszeń nieprawidłowości. Sąd nałożył na firmę grzywnę w wysokości 200 tysięcy euro oraz zobowiązał ją do wdrożenia odpowiednich procedur w ciągu sześciu miesięcy.
Odpowiedzialność Cywilna
Sygnaliści, którzy doświadczyli działań odwetowych, mają prawo do dochodzenia odszkodowania. Odszkodowanie ma na celu rekompensatę za wszelkie szkody poniesione przez sygnalistę. Może to obejmować utratę pracy, obniżenie wynagrodzenia czy stres emocjonalny.
W 2016 roku były pracownik Deutsche Banku, Eric Ben-Artzi, otrzymał 8 milionów dolarów odszkodowania. Zgłosił on naruszenia przepisów dotyczących ryzyka finansowego. Zgłoszenie spowodowało zwolnienie Ben-Artziego, co sąd uznał za działanie odwetowe. Odszkodowanie to miało na celu pokrycie szkód poniesionych przez Ben-Artziego oraz zadośćuczynienie za nieprawidłowe traktowanie.
Przypadek z 2019 roku w Australii jest również wart wspomnienia. Firma Commonwealth Bank została ukarana za mobbing wobec pracownika, który zgłosił nieprawidłowości finansowe. Firma musiała zapłacić wysokie odszkodowanie oraz publicznie przeprosić poszkodowanego pracownika. To pokazuje, że odpowiedzialność cywilna może obejmować nie tylko rekompensatę finansową, ale także działania mające na celu naprawienie szkód emocjonalnych.
Odwrócony Ciężar Dowodu
W przypadku zarzutu działania odwetowego to pracodawca musi udowodnić, że podjęte działania nie były represyjne. Oznacza to, że w sytuacji konfliktowej pracodawca będzie musiał przedstawić dowody na to, że zwolnienie lub degradacja pracownika nie miały związku z jego zgłoszeniem naruszeń.
W 2020 roku w Wielkiej Brytanii sąd zobowiązał pracodawcę do udowodnienia, że zwolnienie pracownika nie miało związku z jego zgłoszeniem nieprawidłowości w firmie. Pracodawca nie zdołał dostarczyć wystarczających dowodów, w związku z czym firma otrzymała karę finansową. Odwrócenie ciężaru dowodu wzmacnia ochronę sygnalistów, zmuszając pracodawców do udowodnienia, że ich działania są uzasadnione i nie mają charakteru odwetowego.
Zakaz Działań Odwetowych
Pracodawcy nie mogą podejmować działań, które mogą być uznane za odwetowe. Obejmuje to zwolnienie z pracy, degradację, mobbing czy inne formy represji. Zakaz ten ma na celu ochronę sygnalistów przed wszelkimi negatywnymi konsekwencjami zgłoszenia nieprawidłowości.
W 2019 roku w Australii firma Commonwealth Bank została ukarana za mobbing wobec pracownika, który zgłosił nieprawidłowości finansowe. Firma musiała zapłacić wysokie odszkodowanie oraz publicznie przeprosić poszkodowanego pracownika. Ten przypadek pokazuje, że zakaz działań odwetowych jest kluczowy dla ochrony sygnalistów. Dzięki temu osoby zgłaszające nieprawidłowości mogą czuć się bezpiecznie i nie obawiać się negatywnych konsekwencji.
Prowadzenie Rejestrów i Sprawozdań
Pracodawcy mają obowiązek prowadzić rejestr zgłoszeń oraz regularnie sporządzać sprawozdania dotyczące tych zgłoszeń. Niedopełnienie tych obowiązków może również skutkować sankcjami finansowymi i administracyjnymi.
W 2021 roku w Niemczech duża firma farmaceutyczna została ukarana za brak odpowiednich rejestrów zgłoszeń nieprawidłowości. Sąd nałożył na firmę grzywnę w wysokości 200 tysięcy euro oraz zobowiązał ją do wdrożenia odpowiednich procedur w ciągu sześciu miesięcy. Przykład ten pokazuje, jak ważne jest przestrzeganie obowiązków związanych z prowadzeniem rejestrów i sprawozdań.
Podobna sytuacja miała miejsce w 2020 roku we Francji. Firma DEF została ukarana za brak regularnych sprawozdań dotyczących zgłoszeń sygnalistów. Firma musiała zapłacić grzywnę oraz zobowiązać się do prowadzenia regularnych audytów wewnętrznych.
Podsumowanie
Wdrożenie procedur ochrony sygnalistów oraz odpowiednie szkolenie pracowników są kluczowe, aby uniknąć potencjalnych kar i zapewnić zgodność z nowymi przepisami. Firmy powinny zwrócić szczególną uwagę na nowe regulacje i odpowiednio dostosować swoje wewnętrzne procedury, aby zapewnić skuteczną ochronę sygnalistów.
